Sau gần một tháng xét xử và nghị án, Hội đồng xét xử phiên tòa phúc thẩm giai đoạn 1 vụ án liên quan đến Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) đã đưa ra phán quyết cuối cùng.
Bị cáo Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bị tuyên y án tử hình, giữ nguyên mức án đã được tuyên trong phiên tòa sơ thẩm trước đó.
Phán quyết này khẳng định tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời nhấn mạnh vai trò chủ mưu của bị cáo trong các hành vi vi phạm pháp luật, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với hệ thống tài chính và kinh tế quốc gia.
Trước đó, Tòa án nhân dân TPHCM đã tuyên bản án sơ thẩm đối với bị cáo Trương Mỹ Lan như sau:
- 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”;
- Tử hình về tội “Tham ô tài sản”;
- 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”;
Tổng hợp hình phạt là tử hình. Sau khi tuyên án, bị cáo đã gửi đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Hội đồng xét xử nhận định, qua xét hỏi và tranh tụng công khai tại tòa, các bị cáo đã thừa nhận toàn bộ nội dung vụ án. Lời khai của các bị cáo phù hợp với nhau, với tài liệu chứng cứ trong hồ sơ, có căn cứ xác định Trương Mỹ Lan là chủ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng nhiều công ty khác hoạt động theo mô hình tập đoàn lấy Vạn Thịnh Phát làm trọng tâm, kiểm soát hoạt động của các công ty còn lại. Sau khi biết 3 ngân hàng gồm Ngân hàng SCB, Ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng Đệ Nhất mất khả năng thanh khoản, buộc phải hợp nhất hoặc mua lại, bị cáo Trương Mỹ Lan đã nhờ nhiều người thân tín, bạn bè đứng ra mua một lượng lớn cổ phần. Tính đến tháng 10/2022, bị cáo Lan đã thâu tóm, nắm giữ khoảng 91,5% cổ phần Ngân hàng SCB.
Theo cáo trạng, dù không giữ chức vụ chính thức tại SCB, Trương Mỹ Lan gián tiếp sở hữu hơn 91% cổ phần, qua đó có quyền chi phối và quyết định mọi hoạt động của ngân hàng. Lợi dụng quyền lực này, bị cáo đã chỉ đạo lãnh đạo SCB rút tiền để phục vụ mục đích cá nhân, gây ra thiệt hại nghiêm trọng.
Kết quả điều tra cho thấy từ ngày 1/1/2012 đến 7/10/2022, bị cáo đã chỉ đạo lập khống 2.527 hồ sơ vay để rút từ SCB hơn 1,06 triệu tỷ đồng. Tính đến tháng 10/2022, còn lại 1.284 khoản vay với dư nợ 677.286 tỷ đồng, hầu hết thuộc nợ nhóm 5, không có khả năng thu hồi. Tổng dư nợ của bị cáo chiếm 93% dư nợ gốc của SCB. Sau khi trừ tài sản đảm bảo, thiệt hại ước tính khoảng 498.000 tỷ đồng.
Hành vi của Trương Mỹ Lan là nguyên nhân chính dẫn đến việc SCB mất thanh khoản hoàn toàn, dư nợ tín dụng lớn không thể thu hồi và vốn chủ sở hữu âm tới 443.769 tỷ đồng. Hội đồng xét xử khẳng định các hành vi trên đủ dấu hiệu cấu thành tội “Tham ô tài sản”, bác bỏ quan điểm của luật sư bào chữa rằng bị cáo không giữ chức vụ tại SCB.
Hội đồng xét xử cũng nhận định, chính sách hình sự sau ngày 1/1/2018 cho phép áp dụng tội “Tham ô tài sản” trong lĩnh vực tư nhân. Do đó, hành vi của bị cáo từ thời điểm này đủ yếu tố cấu thành tội danh này.
Tại phiên tòa phúc thẩm, Trương Mỹ Lan đã thể hiện sự ăn năn, đưa ra nhiều tình tiết giảm nhẹ và đề xuất khắc phục hậu quả bằng cách sử dụng hơn 600 mã tài sản đã định giá, 440 mã tài sản chưa được định giá, 658 mã tài sản của gia đình bị cáo Lan và dự án 6A khu Trung Sơn Bình Chánh. Hội đồng xét xử chấp nhận một phần quan điểm của Viện Kiểm sát về việc giảm nhẹ hình phạt tội “Vi phạm quy định về cho vay”. Tuy nhiên, đối với tội “Tham ô tài sản” và “Đưa hối lộ”, do vụ án có quy mô lớn và hậu quả nghiêm trọng, Hội đồng xét xử không có cơ sở giảm án tử hình.
Hội đồng cũng lưu ý rằng, theo quy định pháp luật, nếu bị cáo khắc phục 3/4 hậu quả sau khi bản án có hiệu lực, hình phạt tử hình có thể được giảm xuống chung thân.
Xem thêm: Tinh giản bộ máy hành chính và sáp nhập cơ quan trong kỳ họp Quốc hội khóa XV, ngày 2/12/2024
