Trong các vụ án dân sự, việc thu thập và xuất trình chứng cứ đóng vai trò quan trọng trong việc chứng minh yêu cầu hoặc phản bác yêu cầu của các bên đương sự. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự Việt Nam, quá trình này phải tuân theo các nguyên tắc pháp lý cụ thể để đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ và có giá trị chứng minh của chứng cứ.
Quy định về giao nộp tài liệu, chứng cứ trong vụ án dân sự
Căn cứ theo Điều 96 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về việc giao nộp tài liệu, chứng cứ:
– Trong quá trình Tòa án giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền và nghĩa vụ giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án.
– Việc đương sự giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án phải được lập biên bản.
– Đương sự giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ bằng tiếng dân tộc thiểu số, tiếng nước ngoài phải kèm theo bản dịch sang tiếng Việt, được công chứng, chứng thực hợp pháp.
– Thời hạn giao nộp tài liệu, chứng cứ do Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc ấn định nhưng không được vượt quá thời hạn chuẩn bị xét xử theo thủ tục sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị giải quyết việc dân sự theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
– Khi đương sự giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án thì họ phải sao gửi tài liệu, chứng cứ đó cho đương sự khác hoặc người đại diện hợp pháp của đương sự khác.
Thời hạn giao nộp chứng cứ trong vụ án dân sự
Giai đoạn sơ thẩm
Thời hạn nộp chứng cứ cho Tòa án sơ thẩm trong vụ án dân sự được quy định tại khoản 4 Điều 96 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
– Thời hạn giao nộp tài liệu, chứng cứ do Thẩm phán ấn định nhưng không được vượt quá thời hạn chuẩn bị xét xử theo thủ tục sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị giải quyết việc dân sự theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
– Trường hợp sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm, quyết định mở phiên họp giải quyết việc dân sự, đương sự mới cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ mà Tòa án đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không giao nộp được vì có lý do chính đáng thì đương sự phải chứng minh lý do của việc chậm giao nộp tài liệu, chứng cứ đó.
– Đối với tài liệu, chứng cứ mà trước đó Tòa án không yêu cầu đương sự giao nộp hoặc tài liệu, chứng cứ mà đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ việc theo tục sơ thẩm thì đương sự có quyền giao nộp, trình bày tại phiên tòa sơ thẩm, phiên họp giải quyết việc dân sự hoặc các giai đoạn tố tụng tiếp theo của việc giải quyết vụ việc dân sự.
Giai đoạn phúc thẩm
Theo khoản 1 Điều 287 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, đương sự được quyền bổ sung tài liệu, chứng cứ sau đây trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm như sau:
– Tài liệu, chứng cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không cung cấp, giao nộp được vì có lý do chính đáng;
– Tài liệu, chứng cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm không yêu cầu đương sự giao nộp hoặc đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ việc theo thủ tục sơ thẩm.
Giai đoạn thủ tục giám đốc thẩm
Tại khoản 1 Điều 330 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định tại giai đoạn xét xử giám đốc thẩm, đương sự có quyền cung cấp tài liệu, chứng cứ cho người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm nếu tài liệu, chứng cứ đó chưa được Tòa án cấp sơ thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm yêu cầu đương sự giao nộp hoặc đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không giao nộp được vì có lý do chính đáng hoặc tài liệu, chứng cứ mà đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ án.
Từ các quy định trên, có thể thấy đương sự được giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án trong thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án, thời hạn chuẩn bị giải quyết việc dân sự theo tục sơ thẩm. Tòa án chỉ chấp nhận tài liệu, chứng cứ do đương sự cung cấp trong các giai đoạn tố tụng tiếp theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định như trên.
Thu thập và xuất trình chứng cứ là bước quan trọng trong tố tụng dân sự, giúp Tòa án xác định sự thật khách quan của vụ án. Để bảo vệ quyền lợi của mình, đương sự cần nắm rõ quy trình thu thập, xuất trình chứng cứ và thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt, đương sự nên tham vấn luật sư tư vấn để đảm bảo chứng cứ được thu thập và trình bày một cách hiệu quả, đúng quy định pháp luật.
Xem thêm:
