Phương thức giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế là một chủ đề quan trọng trong lĩnh vực kinh tế. Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, việc xảy ra tranh chấp trong quan hệ thương mại giữa các quốc gia là không thể tránh khỏi.
Để giải quyết tranh chấp này một cách công bằng và hiệu quả, các phương thức dưới bài viết sau đây được áp dụng.
Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế là gì?
Để giải quyết tranh chấp thương mại, các bên liên quan trong mối quan hệ thương mại sẽ lựa chọn các phương thức và loại hình thích hợp theo quy định của pháp luật để loại trừ các tranh chấp kinh doanh phát sinh và giải quyết các mâu thuẫn, xung đột và bất đồng. Điều này giúp các bên đạt được kết quả mà các bên có thể chấp nhận được và tự nguyện chấp hành.
Trong trường hợp tranh chấp thương mại quốc tế, các bên sẽ tiến hành giải quyết thông qua các hình thức và thủ tục thích hợp nhằm loại bỏ mâu thuẫn, xung đột, bất đồng về lợi ích kinh tế, đồng thời làm rõ quyền và nghĩa vụ của các bên để giúp các bên bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình.
Xem thêm: Tranh chấp thương mại quốc tế là gì?
Đặc điểm của giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế
Các bên tranh chấp được tự do chọn phương thức giải quyết và cơ quan có thẩm quyền. Điều này cho phép các bên thực hiện các hành vi không bị cấm bởi pháp luật nhằm giải quyết mâu thuẫn trong quan hệ thương mại quốc tế.
Áp dụng các nguồn luật khác nhau tùy thuộc vào chủ thể và đối tượng của hoạt động thương mại. Ví dụ, tranh chấp liên quan đến bất động sản sẽ được giải quyết theo pháp luật của nơi có bất động sản, trong khi tranh chấp giữa các thương nhân có thể thỏa thuận lựa chọn luật để giải quyết.
Trong trường hợp tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và nước tiếp nhận đầu tư, áp dụng pháp luật của nước tiếp nhận hoặc các hiệp định quốc tế mà nước đó là thành viên.
Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế cần đảm bảo các yếu tố sau:
- Nhanh chóng, thuận lợi, không làm hạn chế, cản trở hoạt động kinh doanh.
- Khôi phục và duy trì quan hệ hợp tác, tín nhiệm giữa các bên trong lĩnh vực kinh doanh và thương mại.
- Bảo vệ bí mật kinh doanh và uy tín của các bên.
- Đảm bảo chi phí giải quyết thấp.
Xem thêm: Phải làm gì khi các bên không đồng ý với quyết định của trọng tài?
Các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế
Phương thức thương lượng
Thương lượng là một phương pháp phổ biến và được sử dụng rộng rãi để giải quyết tranh chấp. Các bên trong tranh chấp áp dụng phương pháp này để giải quyết mọi tranh chấp trong đời sống xã hội, đặc biệt là trong hoạt động thương mại.
Phương pháp này có nhiều ưu điểm, bao gồm tính đơn giản, ít tốn kém và không bị ràng buộc bởi các thủ tục pháp lý phức tạp. Nó cũng đảm bảo tính uy tín và bí mật trong kinh doanh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến mối quan hệ hợp tác giữa các bên. Thậm chí, nó còn tăng cường sự hiểu biết và hợp tác sau khi thương lượng thành công.
Nếu thương lượng thành công, hai bên sẽ đạt được một thoả thuận dựa trên ý nguyện của cả hai. Thỏa thuận này sẽ được coi là một hợp đồng và được công nhận bởi pháp luật. Hai bên có trách nhiệm thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau.
Đặc điểm của phương thức thương lượng:
- Các bên tranh chấp gặp nhau bàn bạc, thỏa thuận để tự giải quyết những bất đồng phát sinh mà không cần có sự hiện diện của bên thứ ba để trợ giúp hay ra phán quyết.
- Quá trình thương lượng giữa các bên cũng không chịu sự ràng buộc của bất kì nguyên tắc pháp lý hay những quy định mang tính khuôn mẫu nào của pháp luật về thủ tục giải quyết tranh chấp.
- Việc thực thi kết quả thương lượng hoàn toàn phụ thuộc vào sự tự nguyện của mỗi bên tranh chấp mà không có bất kì cơ chế pháp lý nào bảo đảm việc thực thi đối với thỏa thuận của các bên trong quá trình thương lượng.
Phương thức hòa giải
Hòa giải là quá trình các bên tranh chấp đàm phán với sự trợ giúp của một bên thứ ba, được gọi là Hòa giải viên.
Hòa giải tương đồng với thương lượng, nhưng khác biệt ở việc có sự hiện diện của bên thứ ba để điều tiết quá trình hòa giải. Hòa giải viên không có quyền xét xử và ra phán quyết cuối cùng như trọng tài, mà chỉ giúp các bên tiến hành hòa giải theo một trình tự nhất định, đảm bảo tiến trình hòa giải diễn ra đúng hướng.
Đặc điểm của phương thức hòa giải:
- Việc giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế bằng hoà giải có sự xuất hiện của bên thứ ba đóng vai trò là trung gian hoà giải (do các bên tranh chấp lựa chọn) để giúp các bên tìm được giải pháp tối ưu, hạn chế tranh chấp phát sinh.
- Hoà giải mang tính chất tự nguyện và có thể kéo dài tuỳ thuộc vào mong muốn của các bên. Việc bắt đầu hay kết thúc hoà giải hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của các bên.
Trọng tài thương mại
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010, trọng tài thương mại được định nghĩa là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận. Việc tiến hành giải quyết tranh chấp phải tuân thủ theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010.
Các tranh chấp ở đây là tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại; tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó có ít nhất một bên có hoạt động thương mại hoặc tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng Trọng tài.
Trọng tài có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp:
– Giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.
– Có ít nhất một bên có hoạt động thương mại.
– Pháp luật có quy định là phải giải quyết bằng trọng tài; và nếu các bên có thoả thuận trọng tài.
Đặc điểm của trọng tài thương mại
- Phương thức giải quyết bằng trọng tài đơn giản, linh hoạt theo thỏa thuận của các bên giúp cho quá trình giải quyết tranh chấp nhanh chóng.
- Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài không bị giới hạn về mặt lãnh thổ do các bên có thể thoả thuận lựa chọn trọng tài để giải quyết tranh chấp của mình.
Tòa án
Toà án là cơ quan nhân danh Nhà nước để giải quyết tranh chấp do vậy phán quyết của Toà án được đảm bảo thi hành bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước.
Trong quá trình giải quyết tranh chấp, Toà án phải tuân theo những nguyên tắc, trình tự nhất định mà pháp luật đã quy định. Cụ thể được quy định chi tiết tại điều 683 Bộ Luật dân sự năm 2015.
Đặc điểm của tòa án:
- Đây là hình thức giải quyết mang tính cưỡng chế cao nhất, được tiến hành thông qua hoạt động của cơ quan tài phán. Bản án, quyết định của Tòa án được đảm bảo thi hành theo đúng quy định pháp luật.
- Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án có thể ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để đảm bảo thi hành án như kê biên tài sản đang tranh chấp, phong tỏa tài khoản tại ngân hàng,…
- Đương sự có thể tiến hành kháng cáo, yêu cầu xét xử lại nếu thấy phán quyết của Tòa không thỏa đáng.
- Việc giải quyết có thể qua nhiều cấp xét xử vì vậy nhờ có nguyên tắc nhiều cấp xét xử bảo đảm cho quyết định của toà án được công bằng, khách quan tuân theo quy định của pháp luật.
- Giải quyết tranh chấp bằng Tòa án thường phức tạp, lâu dài, tốn kém hơn và không có tính bảo mật thông tin cao như phương thức thương lượng
Tuy nhiên, việc giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Một số vấn đề như sự thiếu minh bạch, sự khác biệt văn hóa và pháp lý, hay sự thiếu hiểu biết về luật pháp quốc tế có thể làm gia tăng khó khăn trong quá trình giải quyết tranh chấp.
Do đó, việc nâng cao nhận thức và hiểu biết về các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế là rất cần thiết để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả trong việc xử lý tranh chấp này.
Xem thêm:
