Trong họat động dân sự và thương mại, không ít các giao dịch được thiết lập dựa trên sự thỏa thuận của các bên, không thông qua cơ quan tư pháp hay tố tụng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hợp pháp, ngăn ngừa tranh chấp và tăng tính ràng buộc giữa các bên, vai trò của luật sư kiện tụng với tư cách là người làm chứng trở nên đặc biệt quan trọng. Không chỉ giới hạn trong phòng xử án, luật sư còn là điểm tựa pháp lý đáng tin cậy cho mọi chủ thể khi tham gia giao dịch ngoài tố tụng.
Khái niệm và cơ sở pháp lý về hoạt động làm chứng trong giao dịch ngoài tố tụng
Làm chứng trong giao dịch ngoài tố tụng là gì?
Làm chứng trong giao dịch ngoài tố tụng là việc một người thứ ba có mặt, chứng kiến và xác nhận sự việc, hành vi pháp lý diễn ra giữa các bên trong một giao dịch nhất định. Người làm chứng có thể là cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan có thẩm quyền, tùy thuộc vào bản chất giao dịch và yêu cầu pháp luật.
Việc làm chứng nhằm:
– Ghi nhận sự tự nguyện của các bên khi giao kết.
– Đảm bảo nội dung giao dịch phù hợp pháp luật.
– Xác nhận thời điểm, điều kiện thực hiện giao dịch.
– Tạo chứng cứ hợp pháp trong trường hợp phát sinh tranh chấp sau này.
Cơ sở pháp lý
Một số văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động làm chứng trong giao dịch bao gồm:
– Bộ luật Dân sự 2015.
– Luật Công chứng 2014.
– Luật Luật sư 2006 (sửa đổi, bổ sung 2012).
– Các văn bản chuyên ngành như Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Doanh nghiệp…
Mặc dù pháp luật không quy định bắt buộc luật sư phải là người làm chứng trong mọi giao dịch, nhưng trên thực tế, việc có luật sư kiện tụng làm chứng được xem là một biện pháp phòng ngừa rủi ro pháp lý rất hiệu quả.
Vai trò của luật sư kiện tụng trong hoạt động làm chứng giao dịch ngoài tố tụng
Luật sư là người hành nghề chuyên nghiệp trong lĩnh vực pháp luật, được đào tạo bài bản, có đạo đức nghề nghiệp và chịu sự quản lý của Đoàn luật sư. Khi tham gia với vai trò làm chứng, luật sư kiện tụng có thể đảm nhận các chức năng sau:
Chứng kiến và xác thực hành vi giao dịch
Luật sư làm chứng sẽ có mặt tại thời điểm giao dịch được thiết lập, giám sát tiến trình giao kết và xác nhận:
– Các bên tham gia là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
– Giao dịch được thực hiện hoàn toàn tự nguyện.
– Nội dung, mục đích giao dịch không trái pháp luật và đạo đức xã hội.
Việc luật sư làm chứng giúp đảm bảo rằng giao dịch được tiến hành minh bạch, hợp pháp ngay từ đầu.
Kiểm tra tính hợp pháp của nội dung giao dịch
Với kiến thức pháp lý chuyên môn, luật sư kiện tụng sẽ rà soát toàn bộ nội dung giao dịch để đảm bảo:
– Không có điều khoản vô hiệu.
– Không tồn tại điều kiện bất lợi cho một bên do thiếu hiểu biết pháp luật.
– Tài sản, đối tượng giao dịch thuộc quyền định đoạt của bên chuyển nhượng.
Đây là điểm khác biệt quan trọng giữa luật sư làm chứng và một người làm chứng thông thường.
Xác lập tài liệu và ghi nhận quá trình giao dịch
Luật sư có thể soạn thảo hoặc tham gia vào quá trình lập văn bản giao dịch, đồng thời ghi nhận bằng văn bản việc đã làm chứng. Tài liệu này có thể sử dụng như một dạng chứng cứ trong trường hợp phát sinh tranh chấp.
Trong một số trường hợp, luật sư có thể lập “Biên bản làm chứng”, trong đó nêu rõ:
– Ngày giờ, địa điểm giao dịch.
– Thông tin các bên.
– Nội dung giao dịch.
– Các tình tiết luật sư đã chứng kiến.
Biên bản có chữ ký xác nhận của các bên và luật sư sẽ là bằng chứng vững chắc cho sự kiện pháp lý đã diễn ra.
Tư vấn và cảnh báo rủi ro cho các bên
Trong vai trò độc lập, khách quan, luật sư có thể đưa ra:
– Cảnh báo về các điều khoản bất lợi.
– Tư vấn lựa chọn hình thức giao dịch phù hợp.
– Đề xuất các điều khoản bổ sung nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Trong bối cảnh pháp lý ngày càng phức tạp và yêu cầu phòng ngừa rủi ro ngày càng cao, vai trò của luật sư kiện tụng trong hoạt động làm chứng cho các giao dịch ngoài tố tụng là hết sức thiết thực. Sự hiện diện của luật sư không chỉ giúp giao dịch minh bạch, đúng luật mà còn cung cấp một lớp “bảo hiểm pháp lý” vững chắc trong trường hợp phát sinh tranh chấp.
Việc sử dụng dịch vụ luật sư là lựa chọn thông minh của các cá nhân, tổ chức có ý thức pháp luật và mong muốn bảo vệ quyền lợi của mình ngay từ khi thiết lập giao dịch. Trong kỷ nguyên pháp quyền hiện đại, luật sư không chỉ là người “đứng sau” vụ kiện mà còn là người “đứng trước” rủi ro, sẵn sàng đồng hành để ngăn ngừa tranh chấp ngay từ gốc.
Xem thêm:
