Trong quá trình tổ chức và vận hành doanh nghiệp, công tác tài chính – kế toán luôn giữ vai trò then chốt. Một trong những vị trí quan trọng nhất trong hệ thống kế toán là kế toán trưởng. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty có quy mô lớn, hoạt động tại nhiều địa điểm khác nhau, thường đặt ra câu hỏi: “Công ty có thể có 2 kế toán trưởng được không?”
Quy Định Pháp Luật Về Số Lượng Kế Toán Trưởng Trong Một Công Ty
Theo Luật Kế Toán Việt Nam
Theo Điều 53 Luật Kế Toán 2015, mỗi đơn vị kế toán (bao gồm doanh nghiệp, tổ chức) chỉ được bổ nhiệm một kế toán trưởng. Điều này có nghĩa:
- Một công ty cổ phần, TNHH, doanh nghiệp tư nhân chỉ có 1 một người đảm nhận chính thức.
- Kế toán trưởng phải đáp ứng điều kiện về chứng chỉ, kinh nghiệm theo quy định tại Điều 54
Khi Nào Công Ty Có Thể Có Nhiều Hơn Một Người Phụ Trách?
Mặc dù Luật Kế Toán quy định mỗi đơn vị chỉ có một kế toán trưởng, nhưng có một số trường hợp ngoại lệ:
- Công ty có nhiều chi nhánh độc lập: Mỗi chi nhánh (có mã số thuế riêng) có thể bổ nhiệm riêng tại mỗi đơn vị
- Tập đoàn, công ty mẹ – con: Công ty mẹ và công ty con là các pháp nhân độc lập, mỗi bên có thể có người phụ trách riêng.
- Doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam: Có thể có kế toán trưởng người Việt và người nước ngoài (nếu đáp ứng điều kiện).
Kết luận: Về mặt pháp lý, một công ty không thể có 2 người giữ vai trò này. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể linh hoạt bằng cách bố trí phó hoặc phân cấp quản lý theo chi nhánh.
Tại Sao Một Số Công Ty Muốn Chia Nhỏ Vai Trò?
Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp có nhu cầu phân chia do:
- Quy mô doanh nghiệp lớn, khối lượng công việc cao.
- Đa ngành nghề, cần người phụ trách từng mảng (Ví dụ: Một người quản lý thuế, một người phụ trách báo cáo tài chính).
- Yêu cầu kiểm soát nội bộ chặt chẽ, cần cơ chế giám sát chéo.
- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cần kế toán trưởng hiểu cả luật Việt Nam và quốc tế.
Tuy nhiên, nếu bổ nhiệm không đúng quy định, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính hoặc gặp rủi ro khi quyết toán thuế.
Giải Pháp Thay Thế
Để vừa đảm bảo tuân thủ pháp luật vừa tối ưu hiệu quả quản lý, doanh nghiệp có thể áp dụng các giải pháp sau:
Bổ Nhiệm Phó
Người này hỗ trợ công việc, có thể phụ trách từng mảng cụ thể mà không vi phạm quy định.
Thuê
Nếu công ty không muốn tuyển dụng thêm nhân sự, có thể thuê dịch vụ bên ngoài.
Giải pháp này tiết kiệm chi phí và vẫn đảm bảo tính pháp lý.
Phân Cấp Quản Lý Theo Chi Nhánh
Mỗi chi nhánh độc lập (có mã số thuế riêng) có thể bổ nhiệm riêng, phù hợp với mô hình đa điểm.
Thành Lập Ban Kiểm Soát Tài Chính
Doanh nghiệp có thể lập một Ban kiểm soát gồm kế toán trưởng, trưởng phòng tài chính và các chuyên gia độc lập để giám sát hoạt động tài chính.
Lưu Ý Pháp Lý Khi Bổ Nhiệm
- Kế toán trưởng phải có chứng chỉ hành nghề theo quy định (Điều 54 Luật Kế Toán).
- Phải đăng ký kế toán trưởng với cơ quan thuế (nếu thuộc diện bắt buộc).
- Không được ký hợp đồng 2 kế toán trưởng chính thức cùng lúc để tránh vi phạm pháp luật.
Tóm lại, mặc dù pháp luật Việt Nam không cho phép một công ty có cùng lúc hai kế toán trưởng chính thức, nhưng doanh nghiệp vẫn có thể linh hoạt tổ chức bộ máy kế toán bằng nhiều giải pháp hợp pháp như bổ nhiệm phó kế toán trưởng, phân cấp quản lý theo chi nhánh, hoặc thuê dịch vụ kế toán trưởng part-time. Trước khi đưa ra quyết định tổ chức nhân sự kế toán, doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến luật sư tư vấn để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật, tránh những rủi ro không đáng có trong quá trình hoạt động và kiểm toán tài chính.
Xem thêm:
