Tranh chấp thừa kế là một quan hệ hết sức đặc thù bởi nó là sự phát sinh mâu thuẫn giữa các thành viên có quan hệ huyết thống, quan hệ gia đình, họ hàng với nhau. Ở Hà Nội, quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế không chỉ yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật mà còn đòi hỏi sự hỗ trợ chuyên môn từ các luật sư có kinh nghiệm. Việc nắm bắt rõ ràng các bước giải quyết tranh chấp thừa kế với sự trợ giúp của luật sư không chỉ giúp các bên liên quan bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn giảm thiểu tối đa rủi ro pháp lý.
Thừa kế là gì?
Thừa kế được hiểu là sự dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống, tài sản để lại gọi là di sản.
Các hình thức thừa kế:
- Thừa kế theo di chúc: là sự dịch chuyển di sản thừa kế của một người đã chết cho các người khác theo sự định đoạt của người đó khi còn sống;
- Thừa kế theo pháp luật: là sự dịch chuyển di sản của người chết cho người sống trên cơ sở quan hệ huyết thống, quan hệ hôn nhân, quan hệ nuôi dưỡng hay quan hệ thân thuộc giữa người có tài sản để lại sau khi họ chết và người nhận di sản.
Các tranh chấp thừa kế phổ biến bao gồm:
- Tranh chấp thừa kế theo di chúc: Tranh chấp chia di sản thừa kế; Tranh chấp về hiệu lực của di chúc; Tranh chấp về nghĩa vụ người lập di chúc để lại cho người thừa kế.
- Tranh chấp thừa kế theo pháp luật: Tranh chấp về hiệu lực của di chúc; Tranh chấp về phân chia di sản thừa kế; Tranh chấp về xác định quyền thừa kế; Tranh chấp về các nghĩa vụ tài sản do người chết để lại mà người thừa kế phải thực hiện.
Các bước giải quyết tranh chấp thừa kế tại Hà Nội
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ hợp lệ
Chủ thể khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp thừa kế thì cần phải nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định của pháp luật.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền
Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện và những hồ sơ có liên quan đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế theo các hình thức sau:
- Trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi qua dịch vụ bưu chính;
- Gửi bằng hình thức trực tuyến qua cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 3: Kiểm tra, giải quyết và trả kết quả
Sau khi nhận được hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ xem xét, kiểm tra nội dung đơn khởi kiện. Nếu xét thấy đúng thẩm quyền, Tòa án sẽ thông báo cho đương sự biết để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế
Các trường hợp thẩm quyền thuộc về Tòa án nhân dân cấp quận, huyện
- Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thừa kế theo thủ tục sơ thẩm (điểm a khoản 1 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).
Các trường hợp thẩm quyền thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố
- Giải quyết các tranh chấp về thừa kế có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài;
- Giải quyết những tranh chấp thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện mà Tòa án nhân dân cấp tỉnh tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc theo đề nghị của Tòa án nhân dân cấp huyện.
Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ đối với tranh chấp thừa kế theo pháp luật
- Tòa án nơi có di sản là bất động sản có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thừa kế;
- Trường hợp di sản thừa kế không phải là bất động sản thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc hoặc theo sự lựa chọn của nguyên đơn.
Lợi ích của việc thuê luật sư giải quyết tranh chấp thừa kế
Việc thuê luật sư hỗ trợ trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý: Luật sư sẽ giúp khách hàng hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế có thể kéo dài nếu không được xử lý đúng cách. Luật sư sẽ giúp rút ngắn thời gian giải quyết và tránh các thủ tục pháp lý phức tạp không cần thiết.
- Bảo vệ quyền lợi hợp pháp: Luật sư sẽ đại diện cho khách hàng trong mọi quá trình pháp lý, đảm bảo quyền lợi của họ được bảo vệ một cách tối ưu.
Các lưu ý pháp lý khi giải quyết tranh chấp thừa kế
Khi giải quyết tranh chấp thừa kế, có một số lưu ý quan trọng mà luật sư sẽ đưa ra cho khách hàng, nhằm đảm bảo quá trình được tiến hành thuận lợi và tuân thủ đúng pháp luật:
- Thời hiệu khởi kiện: Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu yêu cầu chia thừa kế là 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản kể từ thời điểm mở thừa kế (ngày người để lại tài sản qua đời).
- Hiệu lực của di chúc: Một di chúc chỉ có hiệu lực nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự, bao gồm việc người lập di chúc có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, di chúc không vi phạm điều cấm của pháp luật, và hình thức di chúc hợp pháp.
- Phân chia thừa kế theo pháp luật: Trong trường hợp không có di chúc hợp pháp, tài sản thừa kế sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Các hàng thừa kế theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự sẽ được ưu tiên xác định để chia tài sản.
Giải quyết tranh chấp thừa kế là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về pháp luật và sự tham gia của các chuyên gia pháp lý có kinh nghiệm. Tại Hà Nội, sự hỗ trợ của luật sư là vô cùng quan trọng trong việc giúp các bên liên quan giải quyết tranh chấp thừa kế một cách nhanh chóng, hiệu quả và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Việc nắm vững các bước từ tiếp nhận, phân tích vụ việc, tư vấn pháp lý, hòa giải, đến khởi kiện ra tòa và xử lý hậu quả pháp lý sau khi có phán quyết, sẽ giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên và giảm thiểu rủi ro phát sinh.
Xem thêm:
