Luật Tố cáo mới nhất năm 2025 và những sửa đổi cập nhật quan trọng chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, mang đến nhiều thay đổi đáng chú ý trong cơ chế giải quyết tố cáo và bảo vệ người tố cáo. Từ việc mở rộng thẩm quyền xử lý tố cáo trong hệ thống tư pháp, đến bãi bỏ những quy định không còn phù hợp, Luật Tố cáo sửa đổi thể hiện rõ định hướng tăng cường trách nhiệm của các cơ quan công quyền và minh bạch hóa quy trình tiếp nhận – xử lý tố cáo. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp toàn diện các điểm mới của Luật Tố cáo năm 2025, các văn bản hướng dẫn liên quan, cùng phân tích vai trò, trách nhiệm của người tố cáo trong bối cảnh pháp lý mới.
Luật Tố cáo được sửa đổi với những bổ sung có hiệu lực từ ngày 1/7/2025
Các nội dung đáng chú ý bao gồm:
Mở rộng thẩm quyền giải quyết tố cáo trong hệ thống tư pháp
– Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện được quyền xử lý tố cáo liên quan đến hành vi của công chức do mình quản lý.
– Chánh án cấp tỉnh và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao được trao thêm quyền xử lý tố cáo đối với các cấp dưới và công chức trong phạm vi quản lý theo từng cấp bậc.
Cơ chế quản lý tố cáo và báo cáo định kỳ
– Cơ quan cấp tỉnh như Tòa án, Viện kiểm sát, UBND, các tổ chức chính trị–xã hội bắt buộc phải quản lý công tác tố cáo trong phạm vi nhiệm vụ, đồng thời báo cáo hằng năm lên UBND và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.
Bãi bỏ quy định không còn phù hợp
– Thông tư mới loại bỏ nội dung liên quan đến “Chánh thanh tra sở, Chánh thanh tra cấp huyện” trong Điều 32 Luật Tố cáo hiện hành, thể hiện hướng đơn giản hóa và tập trung hóa thẩm quyền xử lý tố cáo.
Văn bản hướng dẫn – Nghị định và Thông tư liên quan
Dưới đây là tổng hợp văn bản hướng dẫn Luật Tố cáo 2018
– Nghị định 22/2019/NĐ-CP: Quy định về tố cáo và giải quyết tố cáo trong Công an nhân dân có hiệu lực từ 15/4/2019.
– Nghị định 28/2019/NĐ-CP Quy định về tố cáo và giải quyết tố cáo trong Quân đội nhân dân có hiệu lực từ 05/5/2019.
– Nghị định 31/2019/NĐ-CP Hướng dẫn Luật Tố cáo 2018 có hiệu lực từ 28/5/2019.
– Thông tư 01/2020/TT-TANDTC Quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong Tòa án nhân dân có hiệu lực từ 10/8/2020.
Quyền và trách nhiệm của người tố cáo
Theo Luật Tố cáo sửa đổi:
– Người tố cáo được bảo vệ danh tính, đảm bảo thông tin được bảo mật và được quyền kiến nghị bảo vệ khi cần thiết.
– Có quyền theo dõi tiến độ xử lý, khiếu nại nếu tố cáo không được giải quyết đúng pháp luật hoặc quá thời hạn.
– Người tố cáo cũng chịu trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, không làm sai lệch hồ sơ vụ án.
Thẩm quyền giải quyết tố cáo trong hệ thống chính quyền
– Cấp xã: Chủ tịch UBND xã tổ chức tiếp nhận, xác minh, xử lý tố cáo trong phạm vi thẩm quyền; có thể phối hợp với Văn phòng HĐND-UBND xã để tổ chức kiểm tra xác minh.
– Cấp tỉnh: Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết tố cáo thuộc thẩm quyền cấp xã, hỗ trợ xử lý tranh chấp phức tạp, kiểm tra giám sát khi cần.
Thông tư 02/2025 quy định rõ vai trò của từng cấp, tạo sự thống nhất trong xử lý tố cáo tại cơ sở, đồng thời bảo đảm phản hồi nhanh chóng và chính xác cho người dân.
Tính đồng bộ với các văn bản khác
Các quy định mới về tố cáo đã được chỉnh sửa để phù hợp với Luật Tố cáo (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị định 141/2025/NĐ CP về phân cấp giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Văn bản hướng dẫn từ Thanh tra Chính phủ đã cập nhật các quy định hiện đại hóa công tác tiếp dân, quảng bá cơ chế phản biện xã hội, phòng chống tham nhũng trực tiếp và gián tiếp.
Với những điểm mới quan trọng trong Luật Tố cáo năm 2025, việc nắm rõ thẩm quyền, quy trình và quyền lợi của người tố cáo là điều cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Trong trường hợp cần giải thích cụ thể hơn hoặc hỗ trợ thực hiện thủ tục tố cáo đúng quy định, việc tham khảo ý kiến từ luật sư tư vấn sẽ giúp đảm bảo tính pháp lý, hạn chế rủi ro và tăng hiệu quả xử lý vụ việc.
Xem thêm:
