Tố tụng dân sự là quá trình giải quyết các tranh chấp dân sự theo quy định của pháp luật. Tại Việt Nam, quy trình này được quy định bởi Bộ Luật Tố tụng Dân sự năm 2015 và bao gồm nhiều giai đoạn quan trọng. Quá trình tố tụng dân sự không chỉ đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan mà còn góp phần duy trì trật tự pháp luật, bảo vệ công lý và công bằng trong xã hội.
Việc hiểu rõ các giai đoạn của tố tụng dân sự giúp cá nhân và tổ chức chuẩn bị tốt hơn khi tham gia vào quá trình này, từ việc nộp đơn khởi kiện đến khi bản án được thực thi. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết từng giai đoạn của tố tụng dân sự tại Việt Nam để giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chính xác nhất.
Tố tụng dân sự là gì?
Tố tụng dân sự là một phần trong hệ thống pháp luật nhằm bảo đảm giải quyết các vụ việc dân sự và thi hành án dân sự, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức và lợi ích của Nhà nước thông qua điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong tố tụng dân sự theo các quy phạm pháp luật.
Hay có thể nói cách khác, tố tụng dân sự là hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh giữa tòa án, viện kiểm sát với những người tham gia tố tụng trong quá trình toà án giải quyết án dân sự và thi hành án dân sự.
Thủ tục tố tụng dân sự được hiểu là trình tự, thủ tục yêu cầu khởi kiện để Tòa án nhân dân xem xét giải quyết các vụ việc dân sự và thi hành án dân sự.
Tố tụng dân sự bao gồm những hoạt động pháp lý liên quan đến việc đưa vụ việc ra trước Tòa án, xem xét chứng cứ và chứng minh các quyền và lợi ích, và cuối cùng là Tòa án sẽ ra phán quyết về vụ việc đó.
Các giai đoạn của quá trình tố tụng dân sự tại Việt Nam
Trong tố tụng dân sự gồm có 6 giai đoạn như sau:
⇒ Giai đoạn 1: Gửi đơn khởi kiện trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết.
⇒ Giai đoạn 2: Tòa án sẽ phân công thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong vòng 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải ra một trong các quyết định sau đây:
- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện
- Thủ tục thụ lý vụ án.
- Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện.
- Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền của Tòa án.
⇒ Giai đoạn 3: Trong vòng 05 ngày, nếu đơn yêu cầu đủ điều kiện thụ lý thì Tòa án sẽ thông báo nộp lệ phí để tiến hành thụ lý. Trong vòng 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý, Tòa án sẽ báo cho đương sự, Viện kiểm sát cùng cấp về việc đã thụ lý đơn yêu cầu giải quyết.
⇒ Giai đoạn 4: Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án. Nếu hòa giải thành công thì ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Nếu hòa giải không thành thì đưa vụ án ra xét xử.
⇒ Giai đoạn 5: Trong vòng 01 tháng để chuẩn bị xét đơn yêu cầu, Tòa án yêu cầu bổ sung tài liệu, chứng cứ, ra các quyết định đình chỉ xét đơn, trưng cầu giám định, định giá tài sản, mở phiên tòa giải quyết việc dân sự… Nếu chưa có kết quả giám định, định giá tài sản thì có thể kéo dài thời gian chuẩn bị xét đơn yêu cầu nhưng không vượt quá 01 tháng.
⇒ Giai đoạn 6: Mở phiên tòa sơ thẩm xét xử. Phiên tòa phải được tiến hành đúng địa điểm cũng như thời gian đã được ghi trong quyết định đưa vụ án ra tiến hành xét xử hoặc được ghi trong giấy báo mở lại phiên tòa nếu phải hoãn phiên tòa.
⇒ Giai đoạn 7: Nếu không có kháng cáo thì bản án có hiệu lực. Ngoài ra, nếu có kháng cáo thì vụ án được đem xét xử phúc thẩm và đưa ra phán quyết phúc thẩm, bản án có hiệu lực nhưng nếu Quyết định bản án có hiệu lực bị kháng cáo, kháng nghị thì thực hiện thủ tục Giám đốc thẩm/ Tái thẩm.
Quá trình tố tụng dân sự tại Việt Nam bao gồm nhiều giai đoạn, từ khởi kiện, chuẩn bị xét xử, xét xử sơ thẩm, phúc thẩm cho đến thi hành án. Việc hiểu rõ quy trình này giúp các bên tham gia bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Trong trường hợp có tranh chấp, việc tìm kiếm luật sư tư vấn có kinh nghiệm là điều cần thiết để đảm bảo quyền lợi một cách tốt nhất.
Xem thêm:
