Trong bối cảnh thị trường bất động sản Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ, các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê và đầu tư tài sản đang diễn ra sôi động. Tuy nhiên, cùng với sự tăng trưởng đó, các tranh chấp tài sản, trong bối cảnh thị trường bất động sản, cũng ngày càng gia tăng về số lượng và mức độ phức tạp. Việc hiểu rõ các quy định pháp luật và áp dụng hiệu quả trong giải quyết tranh chấp là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Các tranh chấp tài sản phổ biến nhất trong bối cảnh thị trường bất động sản
Tranh chấp quyền sử dụng
Tranh chấp giữa các chủ sử dụng với nhau về ranh giới đất, có thể là tranh chấp về ranh giới đất liền kề, lối đi,… Tranh chấp kiểu này thường do một bên tự ý thay đổi ranh giới hoặc các bên không có khả năng xác định ranh giới, có trường hợp còn chiếm dụng diện tích đất của người khác.
Tranh chấp đòi lại đất: Là hình thức tranh chấp về việc đòi lại đất, tài sản gắn liền với đất trước đây thuộc quyền sở hữu của họ hoặc thuộc quyền sử dụng của người thân họ nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau họ có thể không còn quản lý, sử dụng nữa. Giờ những người này muốn đòi lại những thứ thuộc về mình mà quyền quản lý, sử dụng thuộc một người khác dẫn đến tranh cãi.
Đây là tranh chấp phát sinh trong quá trình sử dụng đất không liên quan đến giao dịch đất đai và tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất. Về bản chất, khi giải quyết tranh chấp này, tòa án phải xác định ai là chủ sở hữu quyền sử dụng đất. Trong tranh chấp này, thời hiệu khởi kiện không được áp dụng.
Tranh chấp về quyền và nghĩa vụ trong quá trình sử dụng bất động sản
Bản chất tranh chấp bất động sản trong trường hợp này là tranh chấp hợp đồng dân sự. Các tranh chấp này có thể là yêu cầu thực hiện nghĩa vụ hợp đồng, công nhận hiệu lực hợp đồng, tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu,…
Ngoài ra, một loại tranh chấp khác thuộc loại này là tranh chấp về mục đích sử dụng: đây là loại tranh chấp liên quan đến việc xác định mục đích sử dụng của bất động sản; đặc biệt là tranh chấp giữa đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp, đất nông nghiệp và đất ở xảy ra tranh chấp trong quá trình lập kế hoạch phân bổ và quy hoạch sử dụng.
Tranh chấp quyền sử dụng bất động sản khi vợ chồng ly hôn
Trường hợp tranh chấp đất đai, bất động sản khác liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sử dụng bất động sản xảy ra khi vợ chồng ly hôn. Tranh chấp có thể phát sinh giữa vợ và chồng, con cái, anh chị em ruột; giữa một bên ly hôn với gia đình vợ hoặc chồng khi cha mẹ đòi lại đất đã con cái.
Tranh chấp quyền thừa kế sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất
Trường hợp này là dạng tranh chấp về việc người có quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất chết mà không lập di chúc hoặc để lại di chúc không phù hợp với pháp luật, những người thừa kế không thỏa thuận được với nhau về việc phân chia tài sản hoặc không hiểu pháp luật dẫn đến tranh chấp.
Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp
Các tranh chấp này thường xuất phát từ:
- Thiếu hiểu biết pháp luật: Các bên không hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật.
- Hợp đồng không rõ ràng: Các điều khoản trong hợp đồng không chặt chẽ, gây hiểu nhầm hoặc không bảo vệ đủ quyền lợi cho một bên.
- Hành vi lừa đảo: Giao dịch bất động sản giả mạo, tài sản đang bị thế chấp hoặc tranh chấp nhưng vẫn được đưa vào giao dịch.
- Không thực hiện đúng quy trình pháp lý: Các bên không đăng ký, công chứng, hoặc làm thủ tục chuyển nhượng theo đúng quy định.
Biện pháp phòng ngừa tranh chấp
Để hạn chế tranh chấp trong lĩnh vực bất động sản, các bên cần lưu ý:
- Kiểm tra pháp lý tài sản: Trước khi ký hợp đồng, cần xác minh rõ ràng về tình trạng pháp lý của bất động sản, bao gồm quyền sở hữu, tình trạng thế chấp hoặc tranh chấp.
- Soạn thảo hợp đồng chi tiết: Hợp đồng cần được soạn thảo rõ ràng, quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên, phương thức thanh toán, thời hạn và hình thức giải quyết tranh chấp.
- Tuân thủ quy trình pháp lý: Mọi giao dịch cần được công chứng và đăng ký theo đúng quy định của pháp luật.
- Tư vấn pháp lý chuyên nghiệp: Sử dụng dịch vụ của luật sư để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro pháp lý không đáng có.
Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang phát triển nhanh chóng như hiện nay, việc nhận định và giải quyết tranh chấp một cách chặt chẽ, đúng quy trình là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong giao dịch.
Xem thêm:
