Hỏi cung bị can là hoạt động tố tụng do Điều tra viên tiến hành khi có quyết định khởi tố bị can để lấy lời khai của người này. Vậy thời gian tiến hành hỏi cung là khi nào? Chi tiết tại bài viết dưới đây.
Bị can là ai?
Theo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định.
Quyền và nghĩa vụ của bị can khi bị hỏi cung
2.1 Quyền của bị can
- Được biết lý do tại sao mình bị khởi tố.
- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ theo quy định.
- Nhận quyết định khởi tố bị can.
- Trình bày rõ các lời khai, ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội.
- Đưa ra chứng cứ, đồ vật,tài liệu khi được yêu cầu.
- Trình bày ý kiến về chứng cứ, đồ vật,tài liệu liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá.
- Tự bào chữa hoặc có thể nhờ người bào chữa.
- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
2.2 Nghĩa vụ của bị can
Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã.
Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Xem thêm: Tư vấn & Bào chữa vụ án Hình sự
Ai có quyền hỏi cung bị can?
Căn cứ vào Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 quy định về hỏi cung bị can:
- Ngay sau khi có quyết định khởi tố việc hỏi cung bị can sẽ do điều tra viên tiến hành.
- Trước khi tiến hành hỏi cung lần đầu, Điều tra viên phải giải thích cho người bị khởi tố biết rõ quyền và nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật này. Việc này phải ghi vào biên bản.
- Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên không được dùng nhục hình, bức cung với bị can nếu vi phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.
=> Như vậy thông thường việc hỏi cung bị can sẽ do Điều tra viên tiến hành. Tuy nhiên, Kiểm sát viên cũng có quyền hỏi cung bị can trong trường hợp bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp khác khi xét thấy cần thiết.
Thời gian tiến hành hỏi cung bị can là khi nào?
Theo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc hỏi cung bị can như sau:
- Việc hỏi cung do Điều tra viên tiến hành ngay sau khi có quyết định khởi tố bị. Có thể hỏi cung tại nơi ở của người đó hoặc tại nơi tiến hành điều tra.
- Trước khi hỏi cung bị can, Điều tra viên phải thông báo cho Kiểm sát viên và người bào chữa thời gian, địa điểm hỏi cung. Khi xét thấy cần thiết, Kiểm sát viên tham gia việc hỏi cung.
- Không hỏi cung bị can vào ban đêm, trừ trường hợp quan trọng mà không thể trì hoãn được nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.
- Trước khi tiến hành hỏi cung lần đầu, Điều tra viên phải giải thích cho bị can biết rõ quyền và nghĩa vụ theo quy định của Bộ luật này. Việc này phải ghi vào biên bản.
- Trường hợp vụ án có nhiều bị can thì hỏi riêng từng người và không được để họ tiếp xúc với nhau. Cũng có thể cho từng người viết bản tự khai của chính mình.
- Kiểm sát viên hỏi cung bị can trong trường hợp bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp khác khi xét thấy cần thiết. Việc Kiểm sát viên hỏi cung bị can được tiến hành theo quy định.
- Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Nếu tại địa điểm khác thì được ghi hình có âm thanh hay ghi âm theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Xem thêm: Lừa đảo qua mạng bị xử lý như thế nào?
Nguyên tắc hỏi cung bị can
Khi tiến hành hỏi cung phải bảo đảm nguyên tắc tuyệt đối khách quan, thận trọng; nguyên tắc bảo đảm tính đầy đủ, toàn diện, bảo mật thông tin; nguyên tắc pháp chế. Điều tra viên, kiểm sát viên, cán bộ điều tra, kiểm tra viên bức cung, dùng nhục hình đối với bị can thì sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo đúng quy định của Bộ luật Hình sự.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc được coi là hỏi cung bị can không có nghĩa là người đó đã bị kết án hay chứng minh đã phạm tội. Đây chỉ là một giai đoạn trong quá trình điều tra và xét xử. Quyền lợi của bị can sẽ được bảo đảm và công lý sẽ được thể hiện thông qua quá trình xét xử công bằng và minh bạch.
Công ty luật La Défense luôn sẵn sàng cung cấp thông tin, tư vấn pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho những ai gặp phải vấn đề này.
